Intiem, emotioneel, hartverwarmend. Dat en zoveel meer is het Museum Yves Saint Laurent dat in Parijs opende. Op de exacte locatie van het vroegere couturehuis kan de bezoeker nu binnenkijken achter de schermen van een groots oeuvre.
Zijn handen bibberden. Zijn stem stokte ietwat. Hij had het duidelijk moeilijk, Yves Saint Laurent, toen hij in januari 2002 tijdens een persconferentie aankondigde dat hij van het modetoneel zou verdwijnen. Zijn zinnen leken wel poëzie, zo ontleend uit het werk van zijn favoriete dichters Verlaine of Appolinaire. Hij had het over schoonheid en de eeuwige zoektocht ernaar. En hoe dat zo vaak uitdraaide op een confrontatie met jezelf. De zinnen zinderden na, in de video die in de laatste zaal van het Musée Yves Saint Laurent in Parijs gedraaid werd. De kijkers stonden er in complete stilte naar te kijken. Alsof ze heel even weg van de wereld waren.
Het gloednieuwe Museum Yves Saint Laurent, dat gisteren voor het grote publiek open ging, wil precies dat: even stilstaan bij het oeuvre van een van de grootste haute couturiers die de wereld ooit gekend heeft. Toen hij in 2002 een stap achteruit zette, werden al zijn ontwerpen maar ook foto’s, brieven, tekeningen, stoffen en andere hebbedingen ondergebracht in een stichting die tot begin dit jaar geregeld expo’s organiseerde waarin het werk van Saint Laurent een mooie plek had. Dat er uiteindelijk twee musea komen – ook een in Marrakech- is vooral het werk van Pierre Bergé, jarenlang de levenspartner van Saint Laurent maar vooral de man achter de schermen. Bergé stierf enkele weken geleden aan de gevolgen van een slepende ziekte.
‘We wilden niet alleen het werk op een goeie manier bewaren maar het ook voor een jongere generatie verduidelijken’, zegt Olivier Flaviano, de directeur van het museum. En dat gebeurt ook. Wie het museum binnenkomt -al zal dat de eerste weken allicht schuifelend gebeuren, gezien de hoge opkomst- mag meteen doorlopen naar een plek waar vroeger enkel en alleen goeie klanten toegelaten werden: de salons van de haute couture staan nu vol stoeltjes waar de bezoekers eerst een video te zien krijgen over leven en werk van een bijzonder getormenteerde man. Een leven dat begint in Oran, in Algerije. Waar hij al tekent als kind en op zijn 20ste een wedstrijd van het Wolsekretariaat wint. Wat volgt is legendarisch: hij wordt eerste assistent van Christian Dior en wanneer die in 1957 plots sterft, mag hij meteen in de voetsporen van de couturier treden. Saint Laurent laat zijn Dior-periode achter zich in 1961, wanneer hij samen met Pierre Bergé een eigen couturehuis start. De rest is, zoals zo vaak, geschiedenis.
Wat volgt, zit op de harde schijf van heel wat modemensen. Ettelijke zwart-wit portretten van Saint Laurent en Bergé en een muur vol kleurrijke portretten die Andy Warhol van Saint Laurent maakte. (Dat ze geregeld samen in de befaamde nachtclub Studio 54 zaten, is verder geen onderdeel van de expo) Dan een pak zalen met alleen maar hoogtepunten. Weloverwogen ensembles uiteraard, van ontwerpen die Saint Laurent wereldberoemd maakten en hem in de modeannalen zouden inschrijven. De saharienne (uit 1967), de smoking voor dames (uit 1966), de doorkijkblouse (uit 1966), de Mondriaanjurk (uit 1965) en zoveel meer. Saint Laurents link met de kunstwereld wordt uitvoerig uit de doeken gedaan (leve de Pop Art), net als zijn ongelooflijke fascinatie voor Rusland of de danswereld. Er zijn muren vol tekeningen, tegenover kastjes vol juwelen. Tegen één wand wordt een bruidsjurk geëtaleerd – van oudsher was dat het hoogtepunt van een coutureshow (nu lijkt dat een achterhaalde vondst.) De opstelling verrast en boeit tot het laatste moment, zeker voor wie de tijd neemt de vele video’s te bekijken en te luisteren naar de verhalen van de intimi en de werknemers van het voormalige couture-atelier. Dat alles zorgt ervoor dat adjectieven als intiem en hartverwarmend hier volledig op hun plaats zijn. Intiem, omdat het voormalige couturehuis niet helemaal als museum ingericht is (er werd plaats overgehouden voor de archieven) en aanvoelt als een erg aangename wandeling doorheen het leven en werk van een groot talent. Hartverwarmend omdat je zelfs als leek heel goed te zien krijgt hoe een couturecollectie tot stand komt. Van tekening tot ontwerp tot catwalkmoment – je voelt ook dat hier hard gewerkt werd voor de camera’s eraan te pas kwamen. Voeg er gerust emotioneel aan toe, vooral omdat het museum één essentiële plek volledig bewaard heeft: de studio, waar Saint Laurent in het gezelschap van zijn muze, zijn premières d’atelier en zijn hond Moujik stoffen drapeerde op zijn vaste mannequins en elegantie hier dag in dag uit een gezicht gaf. Dat wonderlijke ali baba, vol modeboeken, potloden, tekeningen, fournituren, foto’s en andere herinneringen aan een vervlogen tijd mogen betreden voelde aan als een cadeau. En wat meer was: het leek wel alsof de meester elk moment nog kon binnenwandelen.
Le Musée Yves Saint Laurent, aan de Avenue Marceau 5, tickets via museeyslparis.com
